Łukasz Bukowiecki
Czas przeszły zatrzymany. Kulturowa historia skansenów w Szwecji i w Polsce
Warszawa 2015
sugerowana cena detaliczna: 29,50 zł
ISBN: 978-83-927476-4-2 | stron: 188 | oprawa: miękka
Pewnym człowiekiem owładnęła idea, by stworzyć miejski park-muzeum, w którym zamknie i utrwali całą szwedzkość. To nie koniec. Udało mu się zebrać na to fundusze i zrealizować ten niezwykły pomysł. Takie rzeczy tylko w Szwecji? Otóż nie, idea Skasenu, bo o nim mowa, zainspirowała również Polaków. Czy jednak trzymali się oni pierwowzoru? Jak realizujemy tę ideę dzisiaj, gdy muzea na wolnym powietrzu to już nie tylko chatki, ale całe ośrodki, takie jak Rynek Galicyjski? Co za tym wszystkim stało i stoi? O tym wszystkim w fascynujący sposób opowiada Łukasz Bukowiecki, zupełnie odczarowując kojarzące się zazwyczaj z nudą słowo skansen.
Książka opisuje historię tworzenia i funkcjonowania skansenów jako mediów kulturowych, które nie tylko dostarczają atrakcji i rozrywek, lecz także uczestniczą w procesach społecznego konstruowania dziedzictwa. Skansen, pierwsze na świecie muzeum etnograficzne na wolnym powietrzu, działa w Sztokholmie od końca XIX wieku do dziś i jest jedną z najchętniej odwiedzanych instytucji kultury w Szwecji. W Polsce skanseny radzą sobie coraz lepiej, mimo że ich historia jest pełna niefortunnych przekształceń i śmiałych planów, które nigdy nie doszły do skutku.
Słowo „skansen” – używane w Polsce również w znaczeniu przenośnym, jako określenie wszystkiego, co przestarzałe – jest bodaj najpopularniejszym, a zarazem najsłabiej uświadomionym przez użytkowników polszczyzny zapożyczeniem z języka szwedzkiego.
Wyimki z recenzji:
Rozprawa stanowi pierwszą na polskim gruncie próbę porównawczego ujęcia przemian instytucji skansenów w Szwecji i w Polsce w perspektywie historyczno-kulturowej (od końca XIX do początków XXI wieku). […] Będzie oryginalnym głosem w debacie o funkcji znaków kultury ludowej w kulturze współczesnej i o roli muzeów w kształtowaniu pamięci zbiorowej.
(z recenzji Profesora Rocha Sulimy)
To pozycja ciekawa i wartościowa dla szerokiego kręgu odbiorców – historyków, kulturoznawców, etnologów, skandynawistów. Na podkreślenie zasługuje rzadkie w polskiej humanistyce zainteresowanie dla kultury i historii krajów nordyckich.
(z recenzji Profesor Grażyny Szelągowskiej)
Spis treści
Podziękowania 9
Wstęp
Dlaczego skanseny? 15
Dlaczego historia kulturowa? 25
Dlaczego w Szwecji i w Polsce? 37
Część I. Szwecja. Wiejska wspólnota po miejsku
Ruchomymi schodami do chłopskich zagród 45
Nowoczesny dom ludu 49
Zatrzymywanie czasu: Artur Hazelius i Skansen 71
Estetyka wiejska i duch kapitalizmu 83
Podsumowanie: Skansen jako narzędzie budowania wspólnoty 103
Część II. Polska. Eskapistyczna tęsknota do mitu
Orientowanie mapy 109
Dwie kultury polskie 123
Zatrzymywanie czasu: PRL i skanseny 141
Krajobraz po przejściach 151
Podsumowanie: Jakiego skansenu Polacy potrzebują? 163
Zakończenie 169
Nota bibliograficzna 179
Zestawienie parametrów analizowanych muzeów na wolnym powietrzu 180
Bibliografia 182
Łukasz Bukowiecki – kulturoznawca, historyk kultury, doktorant w Instytucie Kultury Polskiej Uniwersytetu Warszawskiego, członek tamtejszej Pracowni Studiów Miejskich. Interesuje się ochroną dziedzictwa kulturowego i historią jej instytucjonalizacji, a także kulturą miejską i północnym sąsiedztwem Europy Środkowej. Przygotowuje pracę doktorską na temat niezrealizowanych planów utworzenia nowych muzeów w Warszawie w XX wieku.
KUP W JEDNEJ Z KSIĘGARŃ INTERNETOWYCH:
Księgarnia Historyczna w Warszawie
Księgarnia im. Bolesława Prusa - Prus24.pl
Księgarnia Przy Fredry w Poznaniu - ksiegarniaonline.pl
Księgarnia Odkrywcy w Łodzi - odk.pl
Księgarnia Akademicka w Krakowie - akademicka.pl
lub w lokalach tych księgarń, a także w warszawskim Tarabuku lub księgarni Liber.